JEZIERZYCE "DOLINA MIŁOŚCI" ♥ Jeseritz " Das Tal der Liebe": Z POMMERN (POMORZE) DO POMERODE - BRAZYLIA (Neue Heimat

czwartek, 22 stycznia 2015

Z POMMERN (POMORZE) DO POMERODE - BRAZYLIA (Neue Heimat - aus Pommern nach Brasilien)

Przedstawiam dziś bardzo ciekawą historię emigrantów niemieckich, którzy w XIX wieku (główny napływ to lata 1823 - 1873 r.) wyruszyli z różnych miejscowości na Pomorzu (POMMERN) między innymi z Pomorzan, wówczas niemieckie Pommerensdorf i Naugard (Nowogard) czy później z Regenwalde (Resko) - do dalekiej Brazylii w poszukiwaniu nowej ojczyzny.

Pan Edson Klemann z Pomerode pomógł mi w zbieraniu materiałów i opisywaniu historii, bardzo dziękuję za pomoc. Danke Edson!

Zacznę od ciekawostki, bo w stanie Santa Catarina mieszka także wielu Polaków. Wyruszyli oni z ojczyzny w 1899 roku (około 5tys osób - dziś rozsiani są po różnych miastach).

Jedno z miast nazywa się Itaiópolis (140 km od Pomerode na mapie czerwony kolor). Inne miasta z liczną Polonią to np : Rio Negrinho, São Bento do Sul, Mafra).

żródło Google

źródło strona: RÁDIO ALIANÇA FM 87,9

Budynek na zdjęciu w linku mówi chyba sam za siebie.

Pozdrowienia dla rodaków!

https://www.itaiopolis.sc.gov.br/

(Deutsch unten)

Pommerensdorf (Pomorzany)

źródło www.Sedina.pl

Galeria Sedina.pl
http://sedina.pl/wordpress/index.php/galeriain/

Pomorzany (Pommernsdorf):

http://de.wikipedia.org/wiki/Pomorzany

Szczecin (Stettin)

Stettin um 1937

Nowogard (Naugard)

https://www.facebook.com/nowogard.naugard?fref=ts

Resko (Regenwalde)

https://resko.pl

Pomorzanie którzy wyemigrowali w XIX wieku, osiedlili się w trzech regionach Brazylii, Rio Grande do Sul (1858) Santa Catarina (1860) i Espirito Santo (1859).

Miasta powstawały po kolei w miarę napływu emigrantów z Europy. Jako pierwsze postało w 1824 r. miasto Sao Leopoldo w regionie Rio Grande do Sul, później w 1829 r. miasto Santo Amaro da Imperatriz już w regionie Santa Catarina. W roku 1861 powstało miasto Blumenau - nazwa od nazwiska Dr Hermann Otto Blumenau (urodzony w Braunschweig Niemcy w 1819 roku). Co ciekawe w mieście tym do dziś obchodzone jest hucznie święto piwa - Oktoberfest.

Polecam piękne zdjęcia Pana Daniela Zimmermanna

https://www.nsctotal.com.br/colunistas/pancho/veja-fotos-da-36a-oktoberfest-de-blumenau-que-termina-domingo

Ciekawy film podróżnika ze Szczecina, z poszukiwania śladów Polonii … opowiada o Pomerode i Blumenau

https://www.youtube.com/watch?v=Kp85jhlAuHg&fbclid=IwAR0DvQTRD0rtSU64ylN3AeHzm6WNnSE3bWFdz2IEy9pwPIru7g5zUU3NLs0

Dr Hermann Otto Blumenau

W roku 1863 w południowo-zachodniej części Brazylii w regionie Santa Catarina założone zostało miasto Pomerode (początkowo nazwa brzmiała Pommerroda) . Zakładają je także emigranci, którzy przybyli tu z Niemiec, z różnych miast Pomorza (Pommern). Podróż statkiem była ciężka, trwała 2 miesiące, ale z ojczyzny wygnała ich bieda i głód. Szukali więc nowej ojczyzny, miejsca do normalnego życia.

Zaczynali od zera, od otrzymanego skrawka ziemi, wszędzie las, któremu musieli wyrywać ziemię pod uprawy i budowę domów.. Nikt nie pomagał. Ciężką pracą i wysiłkiem dążyli do rozwoju i poprawiali z mozołem warunki życia. Mieszkają w kilku ośrodkach na południu Brazylii. Mocno kultywują tradycję swoich przodków. Niemieckie korzenie widać zarówno w typowych budynkach, jak i w pięknych strojach. Nie brakuje tu niemieckiej kuchni, muzyki i piosenek.

Ponieważ emigranci przynieśli ze sobą nową wiarę - ewangelicką (Brazylia jest katolicka, aktualnie większość z nich ma wyznanie ewangelicko-luterańskie), dopiero po 30 latach od przybycia pozwolono im na budowę kościoła ewangelickiego (w 1889 r). Co ciekawe znacznie później można było w kościele dodać wieżę. Aktualnie działa w tym regionie około 13 kościołów ewangelickich.

Pierwszy kościół w centralnej części, który został otwarty w dniu 1 listopada 1885 roku otrzymał wieżę i dzwony w roku 1900. W 1949 roku przeszedł gruntowny remont i rozbudowę.

źródło: http://fotosantigaspomerode.blogspot.com.br

Transport dzwonów do kościoła Pomeroda, Glocken Transport

Mimo wieloletnich zakazów zachowano w pamięci ojczysty język niemiecki, którym włada dziś duża część mieszkańców (Pomerado nawet do 70% ludzi mówi po niemiecku). Podstawowy język w Brazylii to oczywiście język portugalski. Do dziś Pomerode uznaje się za najbardziej niemieckie miasto w południowej Brazylii. Niedaleko Pomerode znajduje się miasto Blumenau słynące z tutejszego Oktoberfest (święto piwa) - mocno rozwijane turystycznie.

W Pomerode zachowało się jeszcze około 250 domów i(Fachwerkhaus) zagród (Hof) z epoki.

W mieście POMERODE (wcześniej Pommerroda)- około 30 tys mieszkańców, odbywa się coroczne święto POMMERNFEST (Święto Pomorza'n) - wczoraj 21.01.2015 rozpoczęto obchody kolejnej - 56 rocznicy święta.

Obchody trwają 10 dni, mieszkańcy prezentują piękne tradycyjne stroje, bawią się, tańczą, spożywają tradycyjne potrawy i napoje np. piwo "CHOPP". Goście mogą kupić pamiątki itp.

Pomerode z lotu ptaka, Pomerode Luftaufnahmen https://www.facebook.com/pomerodeonair

padał deszcz (es gab Regen)

FILM: Was ist Heimat? Czym jest Ojczyzna?

https://www.youtube.com/watch?v=SF3UOKCIAzA

XVII

źródło WIKIPEDIA
http://pt.wikipedia.org/wiki/Ducado_da_Pomer%C3%A2nia

źródło WIKIPEDIA http://de.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Einwanderung_in_Brasilien

Herb Pomerode wskazujący datę przybycia emigrantów i założenia miasta 1863 r!
W 1959 r uzyskuje status miasta.
Pomerode Wappen, Datum der Ankunft 1863 (wurde Stadt in 1959)

Gryf Pomorski

Pommerngreif

https://www.facebook.com/video.php?v=920312724648343&set=vb.100000088722419&type=2&theater

Widać jak mocno w sercach Pomorzan utkwiła ich ojczysta ziemia. Poniżej zdjęcie pokazujące budynek w porcie Szczecin (Stettin) i identyczny w Pomerode (na drodze do
Jaragua do Sul) Niesamowite...jak mówili, dla wielu z nich, Port był ostatnim widokiem w Szczecinie (z informacji wynika, że projekt tej bramy powstał w Stettin nieco później, bo w 1899 roku, a wybudowano ją w 1900 r). Wybierający się w daleką podróż morską do Hamburga i dalej...tęsknili za rodzinnymi stronami.

ten sam budynek w roku 1974, Szczecin
das gleiche Gebäude in Szczecin, 1974 J.

Zarząd Portu Szczecin Świnoujście

Miło widzieć, jak ludzie są dumni ze swoich przodków i kultywują ich tradycję. Można się od nich dużo nauczyć!

Serdeczne podziękowania dla Edson'a Kleman'a za wsparcie, wszystkie materiały i zdjęcia. To bardzo ciekawa historia, nic dziwnego, że jesteście z tego tacy dumni.

W październiku 2021 Polskę odwiedził Marco G. z Blumenau. Poszukiwał on śladów Pomorzan. Spisuje i dokumentuje domy szachulcowe (tzw pruski mur). Dużo jeździł po okolicy szukając takich domów, zwiedziliśmy też razem Jezierzyce i okolice.

Polecam ciekawe materiały udostępnione dzięki uprzejmości mieszkańców (żródło, blog podane poniżej):

Spis uczniów szkoły Almirante Barroso.
Schillerliste, Die Schule Almirante Barroso

Pierwsze pochówki datowane na 1889 roku , cmentarz został zamknięty w 1940 roku ma 2.219,00m² i został przekazany do miasta w 2003 roku.

1871

wesele w Testo Central

Niemiecki ośrodek szkoła Pommerode w 1881 roku.
Deutsch-Center-Pommerode-Schule in 1881.

Szkoła Pomerode, 1928
die Schule, 1928

Hotel Pomerode, wcześniej także siedziba " Schutzenverein Gute Kameradschaft "
Hotel, früher der Sitz von "Schutzenverein Gute Kameradschaft "

Achterberg, Testo Alto ok. 1900 r

Poniżej - pierwszy z prawej Carl August Hermann Strelow (urodzony w 1856). Brat Justine Wilhelmine Henriette Strelow (urodzony w 1853 roku) i Johann Friedrich Wilhelm Strelow (urodzony w 1849 roku). Mieszkali w dzielnicy Strachmin, Köslin, na Pomorzu. Wraz z rodzicami do Brazylii w 1864 roku.

Pomerode 1971

1925, Fabryka sproduktów mlecznych, serów
Molkerei 1925

Bild von Firma Weege - Jahr 1940

auto Firma Weege

supermarket 1971

sery, Käse

Dzisiejsze muzeum Carl Weege

Rodzina/ Familie Klemann i Porath
górny rząd pierszy z lewej to Friedrich Gottfried Klemann (przodek Edsona) a poniżej siedzi jego córka Auguste. Friedrich wyruszył do Brazylii jako 30latek statkiem z Hamburga 10 maja 1868 r.

tu spoczywa Friedrich Klemann

i grób jego żony (z domu Riebe)

seine Frau

Rodzina / Familie Wilhelm und Selma Radünz

Rodzina/ Familie Flohr

młyn po powodzi, lata 40te
die Muhle nach der Uberflutung , 40er

rodzina/ Familie Ehlert

Rodzina/Familis Grutzmacher

Rodzina/ Familie Porath

Rodzina/ Familie Steuherdt

Rodzina/ Familie Ziehlsdorf

Fabryka Porcelany Schmidt

Porzelanfabrik, Schmidt

flota aut, Autos Porcelana Schmidt

motocykl Pani Holzinger, 1930

Urkunden/Familiensuche:

Es gibt zwei interessante Möglichkeiten zur Familienforschung:

Deutsche Internetseite:
www.pommerscher-greif.de/digitalisate/articles/archivsammlung.html
(Hinweise auf Onlinesammlungen an Kirchenbüchern und Standesamtsunterlagen)

Polnische Internetseiten:

www.szukajwarchiwach.pl

Hier kann man auch im Archiv Stettin forschen, jedoch sind polnische Sprachkenntnisse sehr von großem Vorteil.(hier kann ich helfen - Janusz242)

(Vielen Dank fur diesen Tip an Herr Herberk K.)

1. Evangelisches Zentralarchiv in Berlin Bethaniendamm 29 10997 Berlin

www.ezab.de

2. Standesamt I in Berlin Rückerstr. 9 10119 Berlin

http://www.berlin.de/labo

Hier befindet sich eine Vielzahl von Standesamtsunterlagen von Stettin und später ein- gemeindeten Vororten

Zdjęcia współczesne / Aktuelle Fotos:

Film

https://www.youtube.com/watch?v=wn7nAtCPcOY

Fotos

Kultywują tradycje - Osterbaum, drzewo wielkanocne ustrojone dziesiątkami tysięcy jaj. Trafili nawet do Księgi Rekordów Guinnessa z rekordem w ilości zawieszonych jajek.

https://angelinawittmann.blogspot.com.br/2017/03/ostern-in-pomerode-pascoa-em-pomerode.html

http://globotv.globo.com/rede-globo/jornal-nacional/t/edicoes/v/cidade-catarinense-e-enfeitada-em-tradicao-alema-da-pascoa/4079979/

na Wielkanoc malują nie tylko jajka ale i zwierzęta

mają także swoje ZOO

W Pomerode można nawet przenocować w hotelu Stettin
zdjęcia z Hostelu Stettin (właściciel Johan Strelow)

Heute stelle ich eine sehr interessante Geschichte vor. Die deutschen Einwanderern, die im 19 Jahrhundert (um etwa1823 - 1873), aus Pommern - unter anderem aus Pommerensdorf (Pommern) und Naugard (Nowogard) oder auch Regenwalde (Resko) nach Brasilien ausgewandert sind.

Was interessant ist hier in Santa Catarina leben auch viele Pole die 1899 auch nach Brasilien ausgewandert sind. Stadt heisst Itaiópolis.

(für Familienforschung siehe Links unten)

Pommern die im 19. Jahrhundert ausgewandert sind, siedelten sich in die drei Regionen von Brasilien, Rio Grande Do Sul (1858), Santa Catarina (1860) und Espirito Santo (1859).

Am Anfang wurde im Jahr 1824 die Stadt Sao Leopoldo in Rio Grande do Sul gegrundet, dann 1829 Santo Amaro da Imperatriz in Santa Catarina und zB. im Jahr 1861 die Stadt Blumenau (von Namen der Dr Hermann Otto Blumenau geboren 1819 in Braunschweig).

Die Stadt Pomerode im Süd-westlichen Teil von Brasilien (Santa Catarina Bezirk) wurde 1863 von deutschen Einwanderern gegründet. Die kamen hier aus Deutschland, aus verschiedenen Städten von Pommern. Die Bootsfahrt war beschwerlich und dauerte 2 Monaten, aber wegen Armut und Hunger mussten sie die alte Heimat verlassen. Sie waren auf der Suche nach ein neues Zuhause, ein Ort, um ein normales Leben zu starten.

Sie begannen von null, bekamen einen Stück vom Land, Wald war überall. Die Pommern mussten das Land unter den Feldbau und den Bau von Häusern zu reißen. Niemand hat geholfen. Harte Arbeit und viel Mühe um sich zu entwickeln und Lebensbedingungen zu verbessern.

Jeztz leben die Pommern in mehreren Gebieten von Süd-Brasilien und halten fest an der Tradition ihrer Vorfahren. Die deutsche Herkunft ist in den typischen Gebäuden und schönen Kostümen zu sehen. Hier gibt es jede Menge von deutsche Musik und Liedern. Da die Auswanderer einen neuen Evangelischen-Glauben mitbrachten (Brasilien ist katholisch), erst nach 30 Jahren der Ankunft wurde ihnen erlaubt, einer evangelischen Kirche zu bauen (in 1889r). Der Turm in der Kirche darf noch viel später gebaut werden.

Die erste Kirche im zentralen Teil, eröffnete am 1. November 1885 erhielt den Turm und Glocken im Jahr 1900. 1949 wurden eine komplette Renovierung und Ausbau gemacht.

Trotz des jahrelangen Verbotes bleibt die Muttersprache (Deutsch) tief in Erinnerung. Heute ein großer Teil der Einwohner (Pomerado bis zu 70 % der Bevölkerung) spricht Deutsch. Hauptsprache in Brasilien ist Portugiesisch.

Heute gilt Pomerode als die „meist-deutsche Stadt” im Süd-Brasilien. In der Nähe von Pomerode befindet sich die Stadt Blumenau, bekannt von berühmten, lokalen Oktoberfest. Eine touristische Atraktion.

In Pomerode sind sogar rund 250 Häuser und (Fachwerkhaus) und Höfen aus der Epoche geblieben. In POMERODE (ehemals Pomeroda- heute über 30 Tausend Einwohner) findet jedes Jahr einen „POMMERNFEST” statt. Gestern, am 21.01.2015 haben die Einwohner schon 56-Jubiläums gestartet. Die Feier dauert 10 Tage. Die Bewohner zeigen die schönen, traditionellen Outfits, spielen, tanzen, Essen die traditionelle Gerichte und trinken getränke zB. den typischen, brasilianischen Bier "CHOPP". Die Gäste können Souvenirs etc. kaufen.

Schön zu sehen, wie die Menschen auf ihre Vorfahren stolz sind. Wie die auch die Tradition pflegen. Wir können viel davon lernen!

Edson Kleman - vielen Dank für Deine Hilfe, alle Informationen und Fotos. Das ist sehr interessante Geschichte, kein wunder Ihr seid so stolz drauf.

Herzliche Grüsse an alle Pomerode Einwohner aus Szczecin - Pomorze Zachodnie - Polska (Polen) !!

Ich empfehle auch weitere, interessante Materialien, siehe unten:

Film (polnisch)

https://www.youtube.com/watch?v=Kp85jhlAuHg&fbclid=IwAR0DvQTRD0rtSU64ylN3AeHzm6WNnSE3bWFdz2IEy9pwPIru7g5zUU3NLs0

http://fotosantigaspomerode.blogspot.com.br/

Man sieht wie fest die deutsche Heimat in den Herzen der Pommern steckt. Foto unten zeigt das Gebäude an der Hafenverwaltung in Szczecin (Stettin) und identisches in Pomerado, Brasilien (auf dem Weg nach Jaragua Do Sul). Erstaunlich...

Die ersten Bestattungen stammen aus 1889, der Friedhof wurde 1940 in 2.219 m ² geschlossen und im Jahr 2003 an die Stadt übergeben worden.
Von Recht Carl August Hermann Strelow (geboren 1856). Bruder Justine Wilhelmine Henriette Strelow (geboren 1853) und Johann Friedrich Wilhelm Strelow (geboren 1849). Sie lebten in den Bezirk der Strachmin Köslin in Pommern. Zusammen mit seinen Eltern im Jahr 1864 nach Brasilien gefahren

POMERODE

Pomerode ist eine Kleinstadt mit 30.000 Einwohnern im brasilianischen Bundesstaat Santa Catarina. Die Stadt liegt am Rio Testo, rund 25 Kilometer nördlich von Blumenau, zu der sie bis zum 21. Januar 1959 verwaltungstechnisch gehörte. Um das Jahr 1863 von pommerschen Siedlern gegründet, hat Pomerode heute mit etwa 92 Prozent der Stadtbevölkerung den größten Anteil deutschstämmiger Einwohner in Brasilien.

Allgemeines

Das Stadtgebiet Pomerodes zieht sich auf etwa 8 Kilometern Länge durch das in Nord-Süd-Richtung verlaufende Tal des Rio Testo, wobei sich das Stadtzentrum unmittelbar am westlichen Ufer des Flusses erstreckt. Zwei Hauptstraßen durchziehen in etwa einem Häuserblock Abstand das Zentrum Pomerodes: Die in Teilen als Allee angelegte Avenida Vinte e Um de Janeiro und die etwas östlich davon laufende Rua Luiz Abry, die südlich des Stadtzentrums zur Rua XV de Novembro wird.

Wahrzeichen Pomerodes sind die beiden Stadttore, das Südtor an der Rua XV de Novembro und das weit außerhalb des Stadtzentrums an der Rua Presidente Costa e Silva gelegene Nordtor.

Östlich des Stadtzentrums befindet sich an der Rua Hermann Weege der Zoológico Pomerode, der auf rund 65.000 Quadratmetern diverse heimische und exotische Tierarten beherbergt, darunter Affen, Löwen, Tiger, Wölfe, Giraffen, Zebras, Elefanten, Flusspferde sowie diverse Reptilien- und Vogelarten.

Sprache und Kultur

Kennzeichnend für die brasilianische Kleinstadt ist, dass sich Pommersch als Umgangs- und Standarddeutsch als Schriftsprache bis heute gehalten hat. Seit 2010 ist Deutsch auch die zweite offizielle Sprache der Stadt.[2] Ferner ist der Bezug pommerscher Kultur allgegenwärtig, was sich insbesondere durch den Baustil vieler Gebäude, das kulinarische Angebot und die seit 1984 jährlich stattfindende „Festa pomerana“ ausdrückt, mit der die Bewohner mit Trachten und Blasmusik über eine Woche ihr Stadtfest feiern.

Sport

Hier fanden sowohl die Faustball-Weltmeisterschaft 2014 der weiblichen Jugend u18 als auch die Faustball-Weltmeisterschaft 2014 der männlichen Jugend u18 statt.

Wirtschaft

Größte Arbeitgeber in der Stadt sind ein Werk der Bosch Rexroth AG, in dem vor Ort circa 400 Mitarbeiter beschäftigt sind, zwei Werke der Netzsch-Gruppe mit rund 600 Mitarbeitern sowie ein Werk des brasilianischen Porzellanherstellers Porcelana Schmidt.

Partnerstädte

Torgelow, Mecklenburg-Vorpommern, Deutschland

Greifswald, Mecklenburg