niedziela, 11 marca 2012

KOŚCIOŁY - JEZIERZYCE I OKOLICE - Płonia, Śmierdnica, Kołbacz, Stare Czarnowo ...

(Jeseritz, Buchholz, Mühlenbeck, Kolbatz, Neumark... )


W rejonie Jeseritz (Jezierzyce), Mühlenbeck (Śmierdnica) i Buchholz (Płonia) był przed wojną tylko jeden pastor - nazywał się Schwarz, podobno przed nim był Pastor Agaud (podpis na świadectwie poniżej), a na pocztówce wysłanej z Mühlenbeck w 1940 roku widnieje także nazwisko Dr phil. Petersen. Podobnie było po wojnie, gdy księdzem dla tych trzech miejscowości  w latach 1975 - 1986  był Kazimierz Metryka (poprzednikiem był Tadeusz Szczepanik).

Mieszkańcy Jeseritz chodzili do kościoła w Mühlenbeck (zazwyczaj, gdy Pastor tak decydował), w pozostałych przypadkach chodzili aż do Buchholz.

Odległość była spora, czasami chodzili więc jedynie na godzinne czytanie Biblii (tzw. Bibelstunde) lub nabożeństwa dla dzieci (Kindergottesdienst), które odbywały się w  domu zdrojowym „Erholungsheim Kiefernhöhe” (aktualnie blok przy ul. Topolowej). Zawsze dziwiły mnie znaleziska w pobliskim lasku – butelki po lekarstwach, a okazuje się, że w czasie wojny był tu także szpital. W domu z czerwonej cegły tuż obok (już rozebrany) podobno była kostnica?

Zajęć nie prowadził jednak pastor, lecz zwykły kaznodzieja (tzw. Hilfsprediger). Teren ten należał wówczas jeszcze do Mühlenbeck, a Jeseritz rozpoczynały się dopiero gdzieś na wysokości obecnego domu Topolowa 1 . Nazywali ten rejon wip wap (huśtawka), bo mieszkańcy nigdy nie byli pewni czy należą do tej, czy już kolejnej wsi.

Najbliższy kościół znajdował się więc na wzgórzu w  Mühlenbeck (Nikolaikirche - Św. Mikołaja)  - pierwsze wzmianki pochodzą już z 1492 r. Tu odbywały się główne nabożeństwa. Z wieży tego właśnie kościoła strzelano także na wiwat w Sylwestra.  Pamiętam, że gdy uczęszczałem w młodości do pobliskiej szkoły podstawowej (SP 29), na górce kościelnej znajdowały się już wyłącznie ruiny kościoła i kilka grobów z metalowymi krzyżami.

Za czasów nazistowskich Niemiec wielu ludzi nie chodziło regularnie do kościoła, ponieważ naziści tego nie chcieli. Przewrotna ta historia, za naszych czasów także  znaleźli się tacy, którzy tego nie chcieli…





cmentarz w Jeseritz 1928 r. (Jezierzyce, obecnie ul Wiewiórcza)







Rita z dziadkami na cmentarzu w Jeseritz


Ostatnio Grupa z Panem Markiem Łuczakiem na czele porządkowała cmentarz w Jezierzycach (Jeseritz)
Znaleziono wiele płyt nagrobnych.
( Grabsteine aus Jeseritz )





Dzisiejsza kaplica  w Jezierzycach, filia parafii Płonia 
KAPLICA 
Parafia Rzymskokatolicka pw. Najświętszej Rodziny






kaplica 2010


Jezierzyce 22.02.2015 
Zdjęcia dzięki: Krzysztof K.







Mühlenbeck (Śmierdnica)






Dom zdrojowy w Mühlenbeck (aktualnie Jezierzyce blok),
 tu czytano biblię w niedzielę (Bibelstunde), przez pewien okres mieścił się tu także szpital. Znajdujący się w lasku obok niewielki cmentarz należał także do Mühlenbeck (Śmierdnica).







Nieistniejący już kościół w Mühlenbeck (Śmierdnica)
pw Świętego Mikołaja
wzniesiony w 2 połowie XV wieku

  








  wnętrze kościoła w Mühlenbeck 
 



Ostatnio Grupa z Panem Markiem Łuczakiem na czele porządkowała cmentarz w Śmierdnicy (Mühlenbeck)
Znaleziono wiele płyt nagrobnych i krzyży.
( Grabsteine aus Mühlenbeck )




kartka wysłana przez Pastora z Mühlenbeck 08.06.1940 




Mühlenbeck Dorfstrasse, dziś Śmierdnica ul. Nauczycielska 









Pamiętam jeszcze jak chodziliśmy do kościoła  pw. Najświętszej Rodziny w Płoni - data poświęcenia 25.01.1947 r. W tym kościele zresztą wielu z nas przystąpiła do I Komunii Świętej (Günther z Jeseritz był tu konfirmowany). Pierwsze wzmianki o kościele w Buchholz / Płoni to początek XIV wieku, natomiast w wieku XIX postawiono na miejscu starego kościoła dzisiejszą budowlę.

 Niedzielna wyprawa trwała prawie godzinę, po drodze znajdowała się kopalnia gliny zaopatrująca pobliską cegielnię (kolejką wąskotorową)  tzw. "glinnik". Często musieliśmy brnąć w błocie zmieszanym z gliną i ubrania nie wyglądały niestety najlepiej...


 Ogromne wrażenie wywierała na nas za to ogromna i bardzo stara „Lipa Świętego Ottona” posadzona w tym miejscu na pamiątkę wizyty biskupa Ottona z Bambergu (1124) oraz klimat przepięknego , zabytkowego, drewnianego kościoła.

 

 W tych trudnych czasach kościół w Płoni otrzymywał także żywność z pomocy zagranicznej, którą rozdzielano pomiędzy potrzebujących (mleko w proszku, olej, żółty ser, szynka w puszce itp.). To było dla wielu ważne wsparcie.

W późniejszym okresie (data poświęcenia 26.12.1982 r) w Śmierdnicy powstał nowy kościół – pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła. Budynek został przerobiony z powojennego kina "Stokrotka". Zdążyłem w nim nawet zobaczyć jakiś film. Przed wojną była tam restauracja, ale pewnie nikt nie pamięta już nazwy? Co ciekawe znajdujący się niedaleko budynek poczty pełnił taką samą funkcję przed i po wojnie. Dopiero od niedawna mieszkańcy Płoni nie muszą z każdym awizo gonić na pocztę w Śmierdnicy… dla Jezierzyc nadal nic się chyba niestety nie zmieniło.

W czasie Świąt Wielkanocych ksiądz przyjeżdżał z Płoni do Jezierzyc, by poświęcić koszyki z pięknymi pisankami. Wszyscy zbierali się w jednym domu przy ulicy Topolowej i w uroczystej atmosferze czekali na poświęcenie potraw (były tu pisanki, kiełbasa, sól, chleb, baranek z cukru, gałązka zielonego bukszpanu itp.).

 

Podczas Świąt Bożego Narodzenia pasterki odbywały się już w kościele w Śmierdnicy, więc wymagało to jedynie krótkiego, nocnego spaceru. Spacer w zimie, gdy padał śnieg i dookoła widać było przez okna bogato przystrojone choinki był miłym doznaniem... Wspólne śpiewanie kolęd to po dziś dzień niezapomniane wrażenia. Kiedyś spacer w śniegu aż do kościoła w Płoni był także ciekawym przeżyciem.

 

Na zajęcia religii jako dzieci około roku 1980 uczęszczaliśmy jeszcze do Płoni, odbywały się one w małej salce przy domu parafialnym lub w kościele. Później były to zajęcia w Śmierdnicy, w udostępnionym przez jedną z rodzin pokoju (po dawnej masarni, dom przy transformatorze, ul Nauczycielska). W późniejszym okresie zajęcia religii odbywały się już w kościele w Śmierdnicy (mała, boczna salka).

 

Przy kościele rósł czarny bez (wysokie krzaki), z którego robiliśmy rurki i strzelaliśmy do siebie granatowymi owocami bzu. Co ciekawe, dzieci z Jeseritz wspominają identyczną zabawę…

 

W kościele w Śmierdnicy służyłem także z kolegami ze szkoły do mszy – byłem ministrantem za namową ówczesnego księdza Kazimierza Metryki.

Gdy w Śmierdnicy okradziono kościół, pamiętam jak ksiądz Kazimierz położył się krzyżem twarzą do podłogi przed ołtarzem i modlił się płacząc... bardzo przykre wspomnienia… Później księdza przeniesiono niestety do innej parafii.    

 

Cokolwiek nie mówić o kościołach i o wierze, kiedyś uczono tu tego, jak być dobrym człowiekiem, jak pomagać innym... cenna lekcja.

 

W trakcie kolędy szliśmy z księdzem Kazimierzem jako ministranci od bloku w Jezierzycach po ulicę Relaksową (2 ministrantów i ksiądz). Kolęda trwała dość długo, ale ileż poznanych ludzi i miłych wspomnień. Był też aspekt finansowy – drobne zbierane do puszki. Śpiewaliśmy zazwyczaj kolędę "Przybieżeli do Betlejem pasterze". Ksiądz Kazimierz był wspaniałym człowiekiem, pomagał ludziom, potrafił nie przyjąć pieniędzy, gdy wiedział, że rodzinie źle się wiedzie. 

 

Aktualnie funkcjonuje w Jezierzycach jedynie kaplica (chyba tymczasowa), w której odbywają się msze. Znajduje się ona w miejscu dawnej pętli autobusowej. Mam nadzieję, że niebawem zastąpi ją piękny, murowany kościół z należnym tej pięknej miejscowości klimatem.






 Nowy kościół w Śmierdnicy adoptowany z kina w 1982 roku
Kościół Rzymskokatolicki pw. NMP Matki Kościoła
od początku księdzem był tu Kazimierz Metryka
(przed wojną restauracja, po wojnie kino Stokrotka)
w latach 1988/89 remont, a w 2005 gruntowna przebudowa


zdjęcia z lat 80tych udostępnione dzięki uprzejmości Pani Jadwigi C.
Bardzo dziękuję...piękny klimat tych lat...








 25.03.2012




 27.2.2015



W latach 80tych gdy służyliśmy tu do mszy po lewej i prawej stronie ołtarza były małe przedsionki (w tym z lewej była zakrystia).








 Ruiny starego kościoła (Mühlenbeck) Śmierdnica
przy ruinach stały nawet w latach 80tych pojedyncze, żelazne krzyże - pozostałości dawnych pochówków

05.1976


2015




23.02.2015 Śmierdnica






Kościół parafialny w Płoni
Kościół Rzymskokatolicki pw. Najświętszej Rodziny
pierwsze wzmianki o kościele w Płoni pochodzą już w XIV wieku, ale obecny kościół wybudowano w miejscu starego w 2 połowie XIX wieku.



(Płonia Buchholz) kartki przekazał Pan Herbert K.


dom pastora



fragm. pocztówki udostępnionej przez Pana Doriana W.




Kościół Buchholz Płonia




świdectwo z religii, źródło książka Arno Grundmanna, 1916 Jeseritz




05.1976 zdj. Arno G.




Kościół w Płoni lata 80te, książka Stettin - Hökendorf, Albert Krüger


zdj. Günther S




2009/2015




















kiedyś salka katechetyczna


Kościół w Płoni (Buchholz) 22.02.2015
piękne zdjęcia dzięki pomocy Marty i Bartka !!!







Lata 70/80-te Ksiądz Kazimierz Metryka (zm. 15.07.2020)
posługa w naszej parafii 17.06.1975 - 01.09.1986
(wcześniej ksiądz Tadeusz Szczepanik)


I Komunia Święta 05.1976
Ksiądz Kazimierz Metryka





2015




Lipa Świętego Ottona (obwód ponad 8m) 








zdjęcia 01.2021 przesłała Barbara B.







Zdecydowanie unikalny moment !!! W trakcie remontu zdjęto wieżę XIX wiecznego kościoła. 
Zdjęcia przesłała Barbara B.






















Zdjęcia przesłała Teresa K. 23.10.2021






16.12.2023 renowacja trwa
Prawdopodobnie już 21.12.2023 wieża wróci na swoje stare miejsce..






nadal leży...06.01.2024
 zdj. Teresa K.




 



Nowy kościół w Płoni zbudowany w latach 1993-96
Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Franciszka z Asyżu




zdjęcia od Agnieszki i Artura W.






Kościół w Reckow (Rekowo)

Kościół w Neumark (Stare Czarnowo)
źródło książka Neumark, Manfred Plönzke, r 1988









Stare Czarnowo (Neumark) 02.2015
Zdjęcia  Jarek i Dawid S.

Kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Starym Czarnowie













Kościół - były Klasztor Kolbatz (Kołbacz)











1979






1991
Kościół Rzymskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kołbaczu












zdjęcia Reptowo i Kobylanka dzięki uprzejmości
"REPTOWO KAROLINENHORST"

 Reptowo (Karolinenhorst) 


Reptowo 1991, zdjęcia z  filmu Günthera S.






zdj. REPTOWO KAROLINENHORST


zdj. REPTOWO KAROLINENHOR



Kublank (Kobylanka) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST



Barenbruch (Niedźwiedź) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST


Kublank (Kobylanka)



Belkow (Bielkowo) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST



 Belkow (Bielkowo) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST




Moritzfelde (Morzyczyn) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST






 Moritzfelde (Morzyczyn) zdj. REPTOWO KAROLINENHORST


Seelow (Zelewo)




Hökendorf (Klęskowo)







źródło Stettin - Hökendorf, Alfred Krüger








  Klęskowo 1976 
źródło Stettin - Hökendorf, Alfred Krüger






Kolow (Kołowo)









Kołowo 07.2016










Dobberphul (Dobropole)

Dobropole 24.07.2016




Binow (Binowo)



Sinzlow (Żelisławiec)


wnętrze kościoła Sinzlow
źródło Stettin - Hökendorf, Alfred Krüger




Żelisławiec 2015







Materiały dodatkowe

   http://de.wikipedia.org/wiki/Landkreis_Greifenhagen

http://pl.wikipedia.org/wiki/Niemieckie_nazwy_geograficzne_w_wojew%C3%B3dztwie_zachodniopomorskim#S



6 komentarzy:

  1. czekaj, czekaj... na piątym od góry zdjęciu jest aktualny blok ???

    a swoją drogą - w którym miejscu był kościół w Śmierdnicy (ten z którego wieży strzelano na wiwat w sylwestra)?

    OdpowiedzUsuń
  2. No podobno to to samo miejsce...ale może to już nie ten budynek...
    Popytam...nowy wygląda na znacznie większy...

    Kościół w Śmierdnicy był na górce przy ul Nauczycielskiej, blisko szkoły SP29, na górce były jeszcze ruiny...

    OdpowiedzUsuń
  3. Dodałem jeszcze zdjęcie - na tym zakręcie, na górce stał kościół

    OdpowiedzUsuń
  4. oooo - muszę się tam wybrać przy okazji :)

    OdpowiedzUsuń
  5. Obawiam się, że jak powstanie nowy to będzie to taki koszmar jakie teraz się buduje, np. na os. Bukowym czy Książąt Pom. lub przy ul. Komuny Paryskiej.
    Pozdrawiam, ciekawy blog. Będę go obserwował bo widzę wiele ciekawych informacji.

    OdpowiedzUsuń